Dapps là gì? Một số ứng dụng phi tập trung phổ biến hiện nay

Thông thường các App được tìm thấy trên điện thoại di động, máy tính được gọi là các ứng dụng tập trung. Còn DApp là ứng dụng phi tập trung. Hãy cũng Coin568 tìm hiểu chi tiết Dapps là gì, có những loại nào và một số ứng dụng nổi bật trong bài viết dưới đây.

Dapps là gì?

DApps hay DApp (viết tắt của cụm từ Decentralized Application) nghĩa là ứng dụng phi tập trung hay ứng dụng phân quyền. Đây là các ứng dụng có mã phụ trợ (gọi là hợp đồng thông minh) chạy trên mạng máy tính P2P phi tập trung. Về cốt lõi, DApps tương tự như hợp đồng thông minh, nhưng chúng có thể triển khai nhiều chức năng hơn.

Hoặc bạn có thể hiểu Dapps là một mô hình mới được tạo ra bởi công nghệ blockchain và các hợp đồng thông minh (smart contract).

Một ứng dụng được gọi là Dapp khi nào?

Theo lý thuyết chung của General Theory of Decentralized Applications Whitepaper (ứng dụng phân cấp trong sách trắng), một ứng dụng được coi là DApp khi đáp ứng đủ các tiêu chí sau:

• Mã nguồn mở (Open Source): Ứng dụng phải có mã nguồn mở, được điều hành hoàn toàn tự động và không bị bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào được kiểm soát phần lớn token của nó. Khi tiến hành điều chỉnh hoặc cải tiến giao thức Dapp thì cần phải nhận được sự đồng thuận đến từ người dùng.
• Phân quyền (Decentralized): Hồ sơ hoạt động và dữ liệu của ứng dụng sẽ phải được lưu trữ trên một blockchain công khai.
• Sở hữu một đồng token riêng: Token này thường dùng để thanh toán trong ứng dụng. Người dùng sở hữu token của ứng dụng có quyền tham gia voting các chiến lược phát triển giao thức. Bên cạnh đó, ứng dụng sẽ sử dụng các token này để trả thưởng cho những người đã đóng góp vào công việc chung như các miner, famer.
• Thuật toán (Algorithm): Ứng dụng phải công khai một thuật toán mật mã nhằm chứng minh những bằng chứng về node (máy tính) đang đóng góp cho ứng dụng. Một số thuật toán mật mã được sử dụng như Proof of Work, Proof of Stake, dPoS, nPoS…

Trong sách trắng (Whitepaper) của Bitcoin, Satoshi Nakamoto đã mô tả Bitcoin là “Hệ thống tiền mã hóa ngang hàng”. Có thể nhận thấy Bitcoin không chỉ là một hệ thống chuyển tiền ngang hàng P2P mà nó còn là một DApp, bởi nó sở hữu tất cả các đặc điểm cần có một DApp. Cụ thể, Bitcoin là một mã nguồn mở, phi tập trung, sở hữu một đồng tiền mã hóa riêng và hoạt động dựa trên thuật toán Proof of Work. Thông qua ứng dụng Bitcoin, người dùng có thể tương tác với nhau qua phần mềm máy tính.

Phân loại Dapp

Dựa trên đặc tính khi dapp đó được xây dựng blockchain riêng hay được xây dựng trên một blockchain khác mà nó có thể được chia thành 3 loại như sau:

• Loại 1 là dapp được xây dựng trên một blockchain riêng và sở hữu một đồng native token riêng. Ví dụ như Bitcoin, Ethereum… DApps loại 1 tương tự như hệ điều hành máy tính chúng ta sử dụng hàng ngày như Windows, macOS, Linux…
• Loại 2 là dapp được xây dựng trên blockchain của Dapp loại 1. Các dapp này là các giao thức và phát hành một đồng token riêng để thực hiện các chức năng của nó. DApps loại 2 giống như các phần mềm hỗ trợ công việc hàng ngày như Photoshop, MS Office…
• Loại 3 là dapp được xây dựng trên Protocol của Dapp loại 2. Các dapp loại 2 cũng là giao thức và có đồng token riêng. Loại 3 giống như là các phần mềm chuyên biệt hay Plugin để hỗ trợ cho các ứng dụng công việc. Ví dụ các Plugin có các tính năng đặc biệt như biên dịch ngôn ngữ, chuyển đổi tập tin hỗ trợ cho Ms Office…

Hiện nay các dapp loại 2 là thông dụng nhất. Trong đó, Ethereum, Tron, Binance Smart Chain, EOS, Polygon, AVALANCHE… là các nền tảng blockchain có số lượng Dapp phát triển mạnh mẽ nhất.

Lợi ích của Dapp

DApps cung cấp các chức năng tương tự như các ứng dụng thông thường. Tuy nhiên nó sẽ có các lợi ích nổi bật hơn hẳn, cụ thể như:

• Chống kiểm duyệt: Là ứng dụng tồn tại theo dạng phi tập trung nên DApp có thể hoạt động mà không phụ thuộc vào bất kỳ cơ quan chính tập trung nào.
• Giao dịch an toàn, có tính bảo mật cao: DApp cần hoạt động trên Blockchain để lưu trữ dữ liệu, do đó chúng có tính bảo mật cao, có thể phòng tránh sự can thiệp của các hacker.
• Không có thời gian chết: Mạng ngang hàng sẽ đảm bảo cho các DApp hoạt động liên tục ngay cả khi máy tính riêng lẻ gặp sự số về mạng.
• Cắt bỏ chi phí trung gian. Người sử dụng DApp sẽ giảm đi nhiều chi phí hoa hồng đắt đỏ, cũng như không bị lôi vào các chiêu lừa đảo qua mạng. Bên cạnh đó những nhà phát triển ứng dụng sẽ có rất nhiều cơ hội khác để kiếm thêm thu thập khi triển khai DApp.
• Không ngừng cải tiến: DApp được xây dựng trên mã nguồn mở, do đó khuyến khích các nhà phát triển sửa lỗi, nâng cấp dapp tốt hơn.

Hạn chế của Dapps

Bên cạnh nhiều lợi ích nổi bật thì DApp cũng tồn tại một vài hạn chế nhất định như:

• Vẫn có thể bị hack: DApp được xây dựng trên blockchain công khai mã nguồn mở sẽ tránh bị tập trung hóa, tuy nhiên ứng dụng có thể bị tấn công. Nhất là với nền tảng blockchain non trẻ sẽ là cơ hội để các hacker tìm kiếm lỗ hổng về bảo mật để tấn công.
• Phụ thuộc vào người sử dụng: DApp càng có nhiều người dùng thì hoạt động càng hiệu quả và có tính bảo mật cao. Và ngược lại, nếu DApp không thu hút được nhiều người dùng tham gia thì sẽ hoạt động kém an toàn hơn.
• Giao diện khó sử dụng. DApp vẫn đang trong giai đoạn đầu phát triển và đang gặp một vài khó khăn trong khả năng mở rộng, bảo mật và trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, vấn đề này sẽ được cải thiện sớm theo thời gian.

Các ứng dụng phi tập trung nổi bật hiện nay

Rất nhiều DApp vẫn đang trong quá trình kiểm tra, thử nghiệm tính khả thi trong mạng phi tập trung. Bên cạnh đó đã có nhiều lĩnh vực triển khai DApp thành công như tài chính, game và nghệ thuật. Bạn có thể tìm kiếm và theo dõi các DApp trên các trình duyệt như: Dapp.com, Dapp.review, DappStats, DappOnline, DAppTotal hay DappRadar…

 

1. Lĩnh vực tài chính

Các DApp tài chính thực hiện chức năng tài chính trên Blockchain thông qua tiền mã hóa (crypto). Cụ thể các ứng dụng cung cấp các dịch vụ như: cho vay, trao đổi token, thị trường giao dịch và dự đoán, thanh toán, huy động vốn từ cộng đồng, bảo hiểm, theo dõi danh mục đầu tư… Các DApp tài chính nổi bật hiện nay phải kể đến như:

STT	Dapp	Mảng	Nền tảng xây dựng
1	Compound	Vay vốn	Ethereum
2	JustSwap	Sàn giao dịch	TRON
3	dYdX	Giao dịch ký quỹ	Ethereum
4	Curve	Sàn giao dịch	Ethereum, AVALANCHE, Polygon
5	Venus	Vay vốn	Binance Smart Chain

2. Lĩnh vực nghệ thuật

Đây là các DApp kết hợp với NFT nhằm mục đích tập trung vào quyền sở hữu kỹ thuật số, tăng tiềm năng kiếm tiền cho người sáng tạo. Một số DApp nghệ thuật nổi tiếng hiện nay phải kể đến như:

STT	Dapp	Mảng	Nền tảng xây dựng
1	Foundation	Nghệ thuật và thời trang	Ethereum
2	OpenSea	Sưu tầm và trao đổi kỹ thuật số	Ethereum
3	Audius	Âm nhạc	Ethereum

3. Lĩnh vực game

Gồm các ứng dụng tập trung xây dựng một thế giới ảo và chiến đấu với những người chơi khác. Các vật phẩm trong game là các NFT, có thể bán để kiếm tiền.

STT	Dapp	Loại trò chơi	Nền tảng xây dựng
1	CryptoKitties	Mua bán mèo ảo	Ethereum
2	Decentraland	Thực tế ảo	Ethereum
3	Axie Infinity	Chiến đấu	Ethereum
4	HeroFi	Chiến đấu	Binance Smart Chain
5	ZED RUN	Chiến đấu	Polygon

Kết luận

Nhìn chung DApp cũng tương tự như các App chúng ta đang sử dụng hàng ngày. Bạn có thể sử dụng đa dạng các DApp khác nhau trong mọi lĩnh vực từ tài chính, nghệ thuật, mạng xã hội đến game, gambling (cờ bạc)… Tùy thuộc vào từng nhu cầu bạn có thể trải nghiệm sử dụng một DApp riêng.

Hy vọng thông qua bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn DApps là gì, sẵn sàng tải và dùng thử. Bên cạnh đó, thị trường đầu tư các đồng token của các DApp rất tiềm năng. Bạn hãy dành thời gian nghiên cứu, tìm ra các DApp thu hút nhiều người tham gia để có thêm hạng mục đầu tư sinh lời cao nhé. Chúc bạn thành công!