Giá XTZ hôm nay - Biều đồ giá Tezos (XTZ) mới nhất

Thông tin thêm về Tezos

Tezos là một dự án blockchain nổi bật với khả năng tự nâng cấp mạng mà không xảy ra hard fork. Nghĩa là blockchain sẽ liên tục được cập nhật vĩnh viễn theo thời gian. Vào đợt phát hành coin XTZ lần đầu (ICO) năm 2017, dự án đã huy động lên đến 230 triệu USD thể hiện sức hút mạnh mẽ của dự án. Vậy cụ thể Tezos là gì và việc đầu tư XTZ vào thời điểm này có tiềm năng? Mời bạn cùng Coin568 tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Tezos là gì?

Tezos là một nền tảng blockchain bằng chứng cổ phần (PoS) mã nguồn mở cho phép thực hiện các giao dịch ngang hàng thông qua tiền điện tử XTZ. Blockchain Tezos hỗ trợ các hợp đồng thông minh (smart contracts) và cung cấp một nền tảng cho phép xây dựng các ứng dụng phi tập trung (Dapps).

Tezos được phát triển bởi Arthur Breitman và vợ của ông là Kathleen Breitman với ý tưởng phát triển một blockchain có khả năng tự nâng cấp mà không bắt buộc phải hard fork, giải quyết các điểm yếu của các blockchain hiện nay.

Tezos chính thức ra mắt lần đầu vào năm 2015 và khởi chạy mainnet vào năm 2018. Hiện dự án đang được giám sát bởi Tezos Foundation – một tổ chức thành lập tại Thụy Sĩ vào tháng 4/2017. Tezos Foundation chịu trách nhiệm phát triển công nghệ và nâng cao nhận biết của cộng đồng về Tezos.

Tezos nổi tiếng là dự án có đợt chào bán coin lần đầu ICO thành công nhất mọi thời đại. Cụ thể, trong đợt ICO vào tháng 7/2017, dự án đã huy động được 232 triệu USD. Tuy nhiên dự án đã bị trì hoãn nhiều lần do sự bất đồng quan điểm giữa vợ chồng nhà Breitman và chủ tịch của Tezos Foundation – Johann Gevers. Sau bước khởi đầu khó khăn, Tezos đã ra mắt thành công và tồn tại ngay cả khi thị trường gấu (bear market).

XTZ coin là gì?

Một số thông tin cơ bản về XTZ:

• Token Name: Tezos.
• Ticker: XTZ.
• Blockchain: Tezoschain.
• Token Type: Utility, Governance.
• Total Supply: Dự án chưa cung cấp tổng cung của XTZ
• Circulating Supply: 861.688.497 XTZ.

XTZ (hay còn được gọi là Tezzie hay Tez) là đồng coin của blockchain Tezos. XTZ được sử dụng như một phương tiện trao đổi trên mạng lưới blockchain Tezos, được sử dụng để thanh toán phí giao dịch và thực hiện hợp đồng thông minh.

Bên cạnh đó, XTZ đóng vai trò trung tâm trong cơ chế đồng thuận và quản trị on-chain của nền tảng blockchain. Cụ thể như sau:

• Những người nắm giữ XTZ có quyền bỏ phiếu chấp thuận hay từ chối các đề xuất nâng cấp cải thiện mạng lưới.
• Người dùng có thể stake XTZ token trên mạng để tham gia vào việc xác thực giao dịch, tạo khối và nhận phần thưởng.

Trong đợt bán ICO đầu tiên vào tháng 7/2017, Tezos đã huy động tổng cộng 65.681 BTC và 361.122 ETH tương đương với khoảng 232 triệu USD. Trong đó: 80% nguồn cung ban đầu này nằm trong tay các nhà đầu tư, 20% còn lại chia đều cho Tezos Foundation và công ty chủ quản Dynamic Ledger Solutions (DLS).

Sự ra mắt của mainnet Tezos đã bị trì hoãn vì bị một số nhà đầu tư bất mãn kiện cáo. Họ tin rằng XTZ là cổ phiếu chưa được đăng ký bị bán trái phép. Đến 8/2020, những người sáng lập Tezos và Tezos Foundation đã giải quyết các cáo buộc trên với giá 25 triệu đô la do Tezos Foundation trả.

Ai là nhà sáng lập Tezos (XTZ)?

Dự án Tezos được thành lập bởi cặp vợ chồng Arthur Breitman và Kathleen Breitman.

Arthur Breitman

Ông là người có nhiều thành tựu không nhỏ trong lĩnh vực toán học, kinh tế và khoa học máy tính. Từ năm 18 tuổi, trong kỳ Olympic Quốc tế về Tin học, Arthur đã xuất sắc đem về huy chương đồng cho Pháp. Sau đó ông hoàn tất tấm bằng lĩnh vực toán học ứng dụng và khoa học máy tính tại trường đại học hàng đầu Pháp là École Polytechnique.

Ngoài ra Arthur cũng từng làm việc với tư cách một nhà phân tích định lượng tại Goldman Sachs và Morgan Stanley. Ông hiện là CTO tại Dynamic Ledger Solutions – công ty do cặp đôi thành lập năm 2015. Chịu trách nhiệm dẫn đầu nhóm nhà phát triển gồm nhà khoa học và lập trình viên máy tính cho Tezos.

Kathleen Breitman

Kathleen chính là vợ Arthur và cũng có những thành tựu đáng nể.

• Kathleen tốt nghiệp bằng cử nhân tại Đại học Cornell và từng có nhiều kinh nghiệm quản lý tại các tập đoàn lớn.
• Tại Bridgewater, bà làm việc với cương vị là quản lý công ty.
• Tại công ty phần mềm Accenture và R3 Kathleen giữ vai trò chiến lược gia.
• Hiện tại Kathleen cùng chồng làm việc tại Dynamic Ledger Solutions với cương vị là Giám đốc điều hành.

Lịch sử phát triển của Tezos

Sự ra đời và phát triển của Tezos gắn liền với hoạt động của hai nhà sáng lập, dưới đây là một số mốc sự kiện đáng nhớ nhất:

• Thời điểm tháng 8 và tháng 9 năm 2014, Arthur Breitman với bút danh “LM Goodman” đã phát hành hai bài báo nổi tiếng là “Báo cáo định vị” của White Paper của Tezos.
• Tháng 8 năm 2015, Arthur & Kathleen Breitman chính thức thành lập công ty Dynamic Ledger Solutions để hỗ trợ sự phát triển cho dự án Tezos.
• Tháng 4 năm 2017, Tezos Foundation được thành lập tại Thụy Sĩ như một tổ chức phi lợi nhuận với nhiệm vụ hỗ trợ và cung cấp giải pháp công nghệ liên quan cho Tezos.
• Đến tháng 7 năm 2017, XTZ chính thức chào sân chơi tiền điện tử với đợt bán ICO bùng nổ và đêm về tới 232 triệu USD cho Tezos Foundation.

Tezos không có lộ trình phát triển chính thức. Tuy nhiên, từ khi thành lập đến nay, Tezos liên tục phát triển và chấp thuận các đề xuất nâng cấp giao thức quan trọng, bao gồm:

• Athens (5/2019): Chấp nhận đề xuất tăng giới hạn Gas Limit và giảm kích thước cuộn (roll) từ 10.000 XTZ xuống 8.000 XTZ.
• Babylon (10/2019): Đưa vào sử dụng thuật toán đồng thuận phiên bản Emmy+, phát triển hợp đồng thông minh đơn giản hơn, điều chỉnh quy trình Delegate (ủy quyền).
• Carthage (3/2020): Chấp nhận đề xuất tăng giới hạn Gas Limit và mỗi lần vận hành. Điều này cho phép nhà phát triển vận hành các Dapp phức tạp hơn trên nền tảng. Bản nâng cấp cũng tìm cách cải thiện cách tính toán cho phần thưởng nhận được.
• Delphi (9/2020): Cải thiện chi phí nhiên liệu, giảm khoảng 75% phí gas. Một cải tiến quan trọng đối với sự phát triển của các nền tảng DeFi trên blockchain Tezos.
• Edo (2/2021): Bổ sung Sapling và BLS12-381 để kích hoạt các hợp đồng thông minh nhằm mục đích bảo vệ quyền tư.
• Florence (5/2021): Tăng kích thước khối tối đa từ 16kB lên 32kB.
• Granada (8/2021): Ra mắt Liquidity Baking. Thay đổi thuật toán đồng thuận Emmy+ sang Emmy* nhằm mục đích giảm một nửa thời gian tạo khối từ 60 giây xuống 30 giây.

Blockchain Tezos có gì đặc biệt?

Trong phần giới thiệu của mình Tezos từng khẳng định mình là một Blockchain thế hệ mới, sẽ thay thế cho các blockchain cũ. Vậy điều gì khiến ông chủ của Tezos tự tin đến như vậy? Có thể liêt kê ba điểm nổi bật nhất của dự án như sau:

1. Là blockchain có khả năng tự nâng cấp vĩnh viễn, không hard fork

Hầu hết các mạng blockchain thế hệ đầu tiên như Bitcoin hay Ethereum đều gặp phải những hạn chế nhất định mà các nhà phát triển chỉ có thể khắc phục thông qua các đợt nâng cấp. Nếu không đạt được sự đồng thuận của phần đông thì một đợt hard fork có thể xảy ra, hậu quả là cộng đồng bị chia rẽ.

Một ví dụ điển hình nhất là: mạng Bitcoin phân tách thành Bitcoin Cash, Bitcoin SV và nhiều nhánh khác trên thị trường tiền điện tử.

Tezos giải quyết vấn đề này bằng cách hoạt động như một blockchain có khả năng tự nâng cấp (Self – Amendment) mà không cần tới hard fork, từ đó giảm khả năng xảy ra các cuộc chia rẽ gây tranh cãi. Điểm nổi bật này của Tezos làm nó trở thành một trong những dự án hứa hẹn nhất trong không gian tiền điện tử hiện nay.

Những thay đổi trên mạng lưới được tạo và quyết định theo mô hình quản trị on-chain thông qua những người nắm giữ XTZ coin. Cụ thể:

• Những người đại diện cho blockchain sẽ đề xuất các thay đổi thông qua các đợt cập nhật code.
• Sau đó người dùng sẽ sử dụng đồng XTZ để bỏ phiếu chấp thuận hoặc từ chối các thay đổi đó. Đề xuất sẽ được đưa vào thử nghiệm nếu có đủ số lượng bình chọn theo quy định.
• Sau khi thử nghiệm hoàn thành, đề xuất sẽ được cập nhật lên mạng lưới mà không cần thông qua hard fork.
• Cuối cùng, các nhà phát triển có thể kiếm được XTZ nếu các đề xuất nâng cấp hoặc sửa đổi của họ được chấp nhận.

Nhờ vào mô hình quản trị on chain này mà có hàng loạt các thay đổi trong hệ thống như điều chỉnh phí, quy trình baking, hay bất cứ điều gì… Kết quả là Tezos sở hữu một cộng đồng phát triển mạnh mẽ, thường xuyên thay đổi các luật mới, giúp hệ thống ngày càng hoàn thiện hơn.

2. Sử dụng thuật toán đồng thuận PoS tiết kiệm năng lượng

Không giống như các blockchain Proof of Work như BTC hoặc ETH, PoS của Tezos vận hành yêu cầu ít năng lượng và chi phí hơn. Nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể tham gia quá trình đồng thuận trong Tezos và nhận phần thưởng thông qua cơ chế baking (tương tự như staking). Điều này làm cho nó trở thành một nền tảng thay thế lý tưởng để xây dựng các ứng dụng blockchain thân thiện với môi trường.

3. Hợp đồng thông minh thông minh hơn

Tezos sử dụng hợp đồng thông minh Michelson – một trong những hợp đồng thông minh hàng đầu của các blockchain Proof of Stake. Hợp đồng thông minh của Tezos có thể sử dụng xác minh chính thức, cho phép chúng được xác minh về mặt toán học, đáng tin cậy và an toàn.

Cách thức hoạt động của Tezos

Cũng giống như các blockchain đối thủ khác, Tezos hoạt động như một nền tảng để tạo và chạy các ứng dụng phi tập trung (DApp), cũng như để giao dịch các loại tài sản. Hợp đồng thông minh trên nền tảng Tezos được viết bằng ngôn ngữ lập trình Michelson. Để thực hiện giao dịch trên mạng lưới, bạn cần dùng gas. Phí gas này được tính bằng tiền mã hóa của Tezos là XTZ.

Về lý thuyết, Tezos là một blockchain sử dụng thuật toán Proof of Stake (PoS). Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, nó sử dụng một biến thể khác của PoS được gọi là Delegated Proof of Stake (DPoS) với cách thức hoạt động như sau:

• Những người tham gia và nắm giữ tối thiểu 8.000 XTZ (tương đương 1 roll) có thể trở thành baker (người đại diện) và vận hành mạng lưới thông qua baking (tạo ra khối mới) và endorsing (đồng ý một khối mới được tạo ra). Bakers hoạt động tương tự như “trình xác thực” và “trình khai thác”. Họ có nhiệm vụ phê duyệt các giao dịch được coi là hợp lệ và nhận phần thưởng.
• Khi xuất hiện giao dịch, hệ thống sẽ chọn ngẫu nhiên một baker tham gia vào quá trình xác minh khối. Sau khi nhận được sự đồng thuận của mạng lưới, block sau đó sẽ được thêm vào chuỗi khối Tezos. Baker càng sở hữu nhiều roll XTZ thì cơ hội tham gia vào quá trình baking và kiếm phần thưởng càng cao.
• Trường hợp bạn không đủ 8.000 XTZ hoặc không muốn thiết lập phần cứng để tham gia quá trình baking, bạn có thể ủy quyền công việc này cho một baker mà mình tin tưởng. Việc được nhận ủy quyền sẽ giúp baker tăng cơ hội được chọn làm người đại diện tham gia xác minh và nhận phần thưởng. Khi baker của bạn được chọn xác thực giao dịch thì bạn cũng sẽ được nhận 1 phần từ reward (phần thưởng) từ họ.
• Nếu hệ thống phát hiện baker có hành vi không trung thực thì toàn bộ tiền cọc sẽ bị tịch thu. Những nhà ủy quyền ZTX cho baker này cũng sẽ bị mất tiền theo.

Ví lưu trữ XTZ coin

Bạn có thể lưu trữ token XTZ tại các loại ví phần mềm hoặc ví cứng:

• Các loại ví phần mềm tương thích với token XTZ như: AirGap, Atomex, Ví galleon, Guadra, Kukai, Trust Wallet, Umami, ZenGo. Ưu điểm của các loại ví này là miễn phí, dễ sử dụng. Tuy nhiên vì luôn kết nối với Internet nên tính bảo mật không cao.
• Bạn có thể sử dụng ví cứng Ledger, Trezor để lưu trữ XTZ. Các loại ví cứng không kết nối Internet nên độ bảo mật rất cao. Tuy nhiên cách sử dụng các loại ví này tương đối phức tạp và có giá thành tốt.

Ngoài ra người dùng có thể tham khảo ví sàn nếu bạn muốn tham gia đầu tư ngắn hạn. Tuy ví sàn là hình thức ví dễ bị tấn công nhất tuy nhiên chúng lại miễn phí, tiện lợi và dễ sử dụng.

Ưu – nhược điểm của XTZ coin

Bên cạnh những công nghệ đặc biệt của blockchain Tezos, trước khi quyết định có nên đầu tư vào đồng XTZ coin, bạn cần nắm rõ được các ưu nhược điểm cụ thể của đồng coin này như sau:

Ưu điểm của XTZ

• Không bị trượt giá do Hard Fork: Các nhà đầu tư đã từng trải qua đợt chia tách cực đoan này đều sẽ biết sức ảnh hưởng của nó đến giá trị nội tại của đồng tiền. Khi coin bị chia tách giá trị sẽ giảm xuống nhanh chóng, nhà đầu tư ban đầu là người nhận “trái đắng”. Mô hình quản trị on-chain của Tezos đã hoàn toàn giải quyết được vấn đề này.
• Thị trường công bằng: Có tới 80% lượng coin bán ra đầu tiên nằm trong tay nhà đầu tư như vậy phía nhà phát triển sẽ không “tác động” đến giá trị của XTZ, đồng tiền được phát triển theo đúng “kinh tế thị trường”.
• Binance và Coinbase công bố cho phép đặt cược XTZ: Nghĩa là người dùng có thể nhận được phần thưởng dựa trên XTZ mà họ nắm giữ khi tham gia vào cơ chế staking của sàn Binance hoặc Coinbase.
• Mạng lưới Tezos bắt đầu được các doanh nghiệp nổi tiếng sử dụng: Vào tháng 9/2020, ngân hàng Pháp Societe Generale lên kế hoạch sử dụng blockchain Tezos để thử nghiệm một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương. Như vậy có thể thấy đồng XTZ ngày càng có tính ứng dụng cao trong thực tiễn.

Nhược điểm của Tozes

• Đồng coin này từng dính nhiều tranh chấp, đơn cử là tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ với Chủ tịch Tezos Johann Gevers và cáo buộc liên quan đến cổ phiếu chưa được đăng ký. Tuy đã giải quyết xong những lùm xùm trên nhưng uy tín của đồng tiền cũng bị ảnh hưởng.
• Tezos đột ngột triển khai các yêu cầu KYC/AML cho chủ sở hữu mà thông báo. Điều này dường đi đang đi ngược lại với một hệ thống blockchain có tính an toàn và bảo mật cao.

Kết luận

Điểm sáng nhất của dự án Tezos chính là nền tảng được xây dựng theo mô hình quản trị on-chain, mọi người đều có thể tham gia đề xuất, đánh giá và phê duyệt các sửa đổi với Tezos mà mạng lưới không xảy ra tình trạng hard fork. Thiết kế này giúp Tezos luôn dẫn đầu về công nghệ, giá trị đồng XTZ hứa hẹn luôn trong đà tăng giá. Tuy nhiên không thể phủ nhận đây là dự án vẫn tồn tại nhiều khuyết điểm về mặt nội bộ.

Hy vọng thông qua bài viết bạn đã có góc nhìn tổng quan nhất về dự án Tezos và đánh giá được tiềm năng phát triển của đồng XTZ. Chúc bạn sớm tìm được dự án crypto tiềm năng!